Buğra Koç

İklim Yardımı Yalanı: Batı Yeni Sömürgeler Kuruyor

Written by

Buğra Koç

in

Batı dünyası, yüzyıllarca fosil yakıt yakarak, sömürgeleri soyarak ve atmosferi kirleterek zenginleşti. Şimdi ise aynı Batı, gelişmekte olan ülkelere “hemen yenilenebilir enerjiye geçin” diyor. Üstelik bu geçişin maliyetleri çok daha yüksek, çünkü teknolojiler patent koruması altında ve vaat edilen finansman bir türlü gelmiyor. Sorun yenilenebilir enerji değil – sorun, bu geçişin adaletsiz ve sömürücü bir şekilde dayatılması.

2025 yılının ilk yarısında tarihi bir dönüm noktasına tanık olduk. Yenilenebilir enerji, tarihte ilk kez kömürü geçerek küresel elektrik üretiminde birinci sıraya yerleşti. Bu gerçekten kutlanması gereken bir gelişme. İklim krizi gerçek, bilim net, ve yenilenebilir enerjiye geçiş kaçınılmaz. Bir önceki videomda anlattığım gibi, fosil yakıt şirketleri yıllarca toplumu manipüle ederek bilimi gölgelemeye çalıştı. BP’nin “karbon ayak izi” kavramını uydurarak sorumluluğu bireylere yıkması bunun en çarpıcı örneğiydi.

Ancak aynı dönemde gelişmekte olan ülkelere yönelik iklim uyum finansmanı düşüş gösterdi. Bu çelişki, çok daha derin bir soruna işaret ediyor: Yenilenebilir enerji geçişi, Batı tarafından yeni bir sömürü aracına dönüştürülüyor.

Yenilenebilir enerjiye geçiş gerekli ve acil. Ancak Batı, tarihsel sorumluluğunu üstlenmeden, gerçek finansman sağlamadan ve teknoloji transferi yapmadan bu geçişi dayatıyor. Bu, maalesef yeni bir yeşil sömürgecilik biçimidir. Bu şartlarda, gelişmekte olan ülkelerin kendi kaynaklarıyla, kendi yollarını çizmeleri en meşru ve mantıklı tercihtir.

KAYNAKÇA

Tarihsel Emisyonlar ve Sömürgesel Sorumluluk

  1. Carbon Brief (2023) – “Revealed: How colonial rule radically shifts historical responsibility for climate change”
  2. Carbon Brief (2023) – “Revealed: Colonial rule nearly doubles UK’s historical contribution to climate change”
  3. Carbon Brief (2024) – “Analysis: China’s emissions have now caused more global warming than EU”
  4. Nature Sustainability (2023) – “Compensation for atmospheric appropriation”
  5. Nature Communications (2024) – “Estimating countries’ additional carbon accountability”
  6. IMF (2023) – “Settling the Climate Debt”
  7. Taylor & Francis (2024) – “Carbon Colonialism: How Rich Countries Export Climate Breakdown” (Book Review)
  8. Global Carbon Project (2024) – “Global Carbon Budget 2024”

Fosil Yakıt Şirketleri ve Güncel Emisyonlar

  1. InfluenceMap – Carbon Majors Database (2025) – “Carbon Majors: 2023 Data Update”
  2. DeSmog (2025) – “Just 36 Companies Drove Half the World’s Climate-Altering Emissions in 2023”
  3. EcoWatch (2025) – “Half of Global Carbon Emissions Come From Just 36 Fossil Fuel Companies”
  4. Euronews (2025) – “These 36 fossil fuel firms are responsible for half of global emissions”
  5. NASA Earth Observatory (2024) – “Emissions from Fossil Fuels Continue to Rise”
  6. Stanford (2023) – “Global carbon emissions from fossil fuels reached record high in 2023”

Yenilenebilir Enerji Maliyetleri

  1. IRENA (2025) – “91% of New Renewable Projects Now Cheaper Than Fossil Fuels Alternatives”
  2. IEA (2024) – “World Energy Investment 2024”
  3. The Conversation (2025) – “Renewable energy is cheaper and healthier — so why isn’t it replacing fossil fuels faster?”
  4. UNIDO Industrial Analytics Platform – “Promoting Global Sustainability by Investing in Energy Transition”
  5. REN21 (2024) – “Renewables in Energy Supply: Global Trends”

Pakistan ve Ülke Örnekleri

  1. Yale Environment 360 (2024) – “Pakistan’s Solar Revolution Is Bringing Power to the People”
  2. The Express Tribune (2024) – “Rays of change: can Pakistan harness the solar power shift?”
  3. CNN (2025) – “How Pakistan pulled off one of the fastest solar revolutions in the world”
  4. Dawn (2025) – “Solar boom helps mitigate Pakistan’s energy deficit, but cost is environmental hazards: experts”
  5. Ecofin Agency (2024) – “High Costs, Weak Grids Left Sub-Saharan Africa With Just 2.3% of Global Renewable Investment in 2024”
  6. Environment+Energy Leader (2024) – “Global Investment in Clean Energy Surges, But Developing Nations Risk Falling Behind”

Teknoloji Transferi ve Fikri Mülkiyet

  1. Climate Action Network (2024) – “US$5 trillion owed to Global South by Global North due to the climate crisis”
  2. Carbon Brief (2024) – “Study offers new policy tool for considering ‘Indigenous climate justice’”

İklim Finansmanı

  1. OECD (2024) – “Developed countries materially surpassed their USD 100 billion climate finance commitment in 2022”
  2. OECD (2024) – “Climate Finance and the USD 100 billion goal”
  3. World Resources Institute (2024) – “OECD Report Shows Developed Countries Met the $100B Goal for First Time”
  4. Down To Earth (2024) – “Rich nations finally delivered on $100 billion climate finance pledge in 2022”
  5. German Climate Finance (2024) – “OECD: Climate finance cracks the 100 billion mark”
  6. TIME Magazine (2025) – “How To Boost Renewable Energy in the Developing World”
  7. IRENA & CPI (2025) – “Global Landscape of Energy Transition Finance 2025”
  8. Politico (2025) – “Trump rescinds $4B in US pledges for UN climate fund”

Yeşil Sömürgecilik ve Karbon Piyasaları

  1. World Bank (2024) – “State and Trends of Carbon Pricing 2024”
  2. The Lancet Planetary Health (2025) – “Carbon markets: a new form of colonialism for Indigenous Peoples?”

Sağlık Etkileri

  1. The Lancet (2024) – “The 2024 report of the Lancet Countdown on health and climate change”

Genel İklim Verileri ve Kaynaklar

  1. IPCC Sixth Assessment Report (2023) – “Climate Change 2023: Synthesis Report”
  2. IEA (2024) – “World Energy Outlook 2024”

More posts